1.9
Iam illa perfugia, quae sumunt sibi ad excusationem, quo facilius otio perfruantur, certe minime sunt
-- --
audienda, cum ita dicunt, accedere ad rem publicam
plerumque homines nulla re bona dignos, cum quibus
comparari sordidum, confligere autem multitudine praesertim incitata miserum et periculosum sit.
Quam ob rem neque sapientis esse accipere habenas, cum
insanos atque indomitos impetus volgi cohibere non
possit, neque liberi cum inpuris atque inmanibus adversariis decertantem vel contumeliarum verbera subire vel
expectare sapienti non ferendas iniurias; proinde quasi
bonis et fortibus et magno animo praeditis ulla
sit ad rem publicam adeundi causa iustior, quam ne
pareant inprobis neve ab isdem lacerari rem publicam
patiantur, cum ipsi auxilium ferre, si cupiant, non queant.
ch. 6
1.10
Illa autem exceptio cui probari tandem potest,
quod negant sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, extra quam si eum tempus et necessitas
coegerit? quasi vero maior cuiquam necessitas accidere possit, quam accidit nobis; in qua quid facere
potuissem, nisi tum consul fuissem? Consul
autem esse qui potui, nisi eum vitae cursum tenuissem a pueritia, per quem equestri loco natus pervenirem ad honorem amplissimum? Non igitur potestas
est ex tempore, aut cum velis, opitulandi rei publicae,
quamvis ea prematur periculis, nisi eo loco sis, ut
tibi id facere liceat.
1.11 Maximeque hoc in hominum
doctorum oratione mihi mirum videri solet, quod, qui
tranquillo mari gubernare se negent posse, quod
nec didicerint nec umquam scire curaverint, iidem ad
gubernacula se accessuros profiteantur excitatis maximis fluctibus. Isti enim palam dicere atque in eo
multum etiam gloriari solent, se de rationibus rerum
publicarum aut constituendarum aut tuendarum nihil
nec didicisse umquam nec docere, earumque rerum
scientiam non doctis hominibus ac sapientibus,
sed in illo genere exercitatis concedendam putant.
Quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae tum denique, si necessitate cogantur? cum, quod -- --
est multo proclivius, nulla necessitate premente rem
publicam regere nesciant. Equidem, ut verum esset
sua voluntate sapientem descendere ad rationes civitatis non solere, sin autem temporibus cogeretur,
tum id munus denique non recusare, tamen arbitrarer hanc rerum civilium minime neglegendam scientiam sapienti, propterea quod omnia essent ei praeparanda, quibus nesciret an aliquando uti necesse esset.
ch. 7
